Tất cả chuyên mục
Bệnh về mắt
09/01/2025
Cận thị là một vấn đề sức khỏ trẻ em đang ngày càng phổ biến. Theo các nghiên cứu, tỷ lệ cận thị ở trẻ em đang gia tăng nhanh chóng, đặc biệt ở các thành phố lớn và các quốc gia phát triển. Việc phát hiện và điều trị cận thị sớm có thể giúp ngăn chặn những hậu quả nghiêm trọng trong tương lai.
Cận thị ở trẻ em: Làm thế nào để phát hiện và điều trị sớm?
Cận thị là một rối loạn thị giác phổ biến, trong đó mắt chỉ có thể nhìn rõ các vật ở gần, trong khi các vật ở xa trở nên mờ nhòe. Tình trạng này đặc biệt gây khó khăn cho trẻ em trong học tập, chẳng hạn như khi đọc bảng hoặc tham gia các hoạt động ngoài trời. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, cận thị nặng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, hạn chế các hoạt động hàng ngày và thậm chí làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt như thoái hóa võng mạc hoặc tăng nhãn áp.
Cận thị xảy ra khi hình dạng của nhãn cầu kéo dài hơn bình thường hoặc giác mạc (lớp màng trong suốt phía trước mắt) có độ cong lớn hơn cần thiết. Điều này khiến tia sáng không hội tụ đúng trên võng mạc mà tập trung phía trước nó, dẫn đến hình ảnh của các vật ở xa bị mờ. Nguyên nhân của cận thị có thể liên quan đến yếu tố di truyền, môi trường sống và thói quen sinh hoạt, chẳng hạn như đọc sách quá gần, sử dụng thiết bị điện tử trong thời gian dài, hoặc thiếu ánh sáng tự nhiên.
Việc phát hiện sớm và can thiệp đúng cách, chẳng hạn như sử dụng kính điều chỉnh, kính áp tròng hoặc các phương pháp điều trị hiện đại như chỉnh hình giác mạc, có thể giúp kiểm soát tiến trình của cận thị và giảm thiểu các biến chứng lâu dài.
Xem tivi, máy tính, màn hình điện thoại gây ra cận thị ở trẻ em
Cận thị là một vấn đề ngày càng phổ biến ở trẻ em và có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân chính gây ra cận thị ở trẻ:
- Thiếu ngủ hoặc ngủ không đủ giấc: Đặc biệt ở độ tuổi từ 7-9 tuổi và 12-14 tuổi, nếu trẻ không ngủ đủ giấc, mắt không được nghỉ ngơi đầy đủ, dễ dẫn đến sự phát triển bất thường của nhãn cầu, gây cận thị.
- Cân nặng khi sinh thấp: Trẻ sinh ra có cân nặng dưới 2,5 kg thường có nguy cơ cao mắc cận thị do mắt phát triển không hoàn thiện.
- Sinh non: Những trẻ sinh non, đặc biệt nếu sinh sớm hơn 2 tuần so với dự kiến, thường gặp nguy cơ bị cận thị cao hơn, có thể xuất hiện ngay từ bậc tiểu học.
- Yếu tố di truyền: Nếu bố mẹ bị cận thị, khả năng trẻ bị cận thị sẽ tăng lên do di truyền.
- Thói quen sinh hoạt không lành mạnh:
Dấu hiệu chính của cận thị là nhìn xa sẽ bị mờ, không rõ
Cận thị thường xuất hiện rõ ràng hơn khi trẻ bắt đầu đi học hoặc thực hiện các hoạt động đòi hỏi khả năng nhìn xa. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của cận thị rất quan trọng để có biện pháp can thiệp kịp thời. Dưới đây là những biểu hiện thường gặp:
+) Khó khăn khi nhìn xa: Trẻ không nhìn rõ các vật ở xa, chẳng hạn như chữ viết trên bảng. Thường xuyên yêu cầu giáo viên hoặc bạn bè nhắc lại bài vì không đọc được nội dung trên bảng.
+) Thói quen nheo mắt: Trẻ hay nheo mắt khi xem tivi, nhìn bảng hoặc các vật ở khoảng cách xa, vì việc này giúp thu hẹp ánh sáng vào mắt, tạo cảm giác rõ hơn.
+) Di chuyển lại gần đồ vật: Trẻ thường ngồi gần tivi, cúi sát vào sách vở hoặc màn hình máy tính để nhìn rõ hơn. Khi xem tranh hoặc đồ vật nhỏ, trẻ có xu hướng đưa sát vào mắt.
+) Đau đầu và mỏi mắt: Trẻ thường phàn nàn bị đau đầu, nhức mỏi mắt, đặc biệt sau khi học tập hoặc xem tivi trong thời gian dài.
+) Hiệu suất học tập giảm sút: Trẻ khó tập trung trong lớp học hoặc học bài chậm hơn do không nhìn rõ nội dung trên bảng hoặc sách vở.
+) Mệt mỏi khi quan sát lâu: Trẻ dễ cảm thấy mệt mỏi khi phải tập trung nhìn vào các vật ở khoảng cách trên 1 mét hoặc khi làm việc với các chi tiết nhỏ trong thời gian dài.
+) Tư thế bất thường khi nhìn: Trẻ có thể nghiêng đầu hoặc thay đổi tư thế nhìn liên tục để cố gắng tìm góc độ giúp nhìn rõ hơn.
+) Chớp mắt thường xuyên: Một số trẻ bị cận thị có thói quen chớp mắt nhiều hơn bình thường để điều chỉnh tầm nhìn.
+) Nhạy cảm với ánh sáng: Trẻ có thể cảm thấy khó chịu khi nhìn vào nguồn sáng mạnh hoặc trong điều kiện ánh sáng thay đổi nhanh.
Nếu phụ huynh nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào trong số các biểu hiện trên, nên đưa trẻ đi kiểm tra mắt tại các cơ sở y tế uy tín. Việc phát hiện và điều chỉnh cận thị kịp thời không chỉ giúp cải thiện thị lực mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm, đồng thời hỗ trợ trẻ học tập và sinh hoạt tốt hơn.
Đeo kính là phương pháp phổ biến và an toàn nhất cho trẻ bị cận
Cận thị ở trẻ em không chỉ ảnh hưởng đến khả năng học tập và sinh hoạt mà còn có nguy cơ gây biến chứng nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời. Dưới đây là các phương pháp điều trị và chăm sóc mắt hiệu quả cho trẻ:
- Đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa mắt: Khi nhận thấy trẻ có dấu hiệu cận thị, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám mắt để xác định độ cận chính xác và nhận tư vấn từ bác sĩ. Việc phát hiện sớm giúp cải thiện khả năng thị lực và ngăn ngừa các biến chứng.
- Đeo kính cận: Phương pháp phổ biến và an toàn: Đối với trẻ nhỏ, đeo kính cận là giải pháp hiệu quả và đơn giản nhất. Kính giúp trẻ nhìn rõ ở khoảng cách xa, tránh việc phải nheo mắt hoặc ngồi quá gần đồ vật.
- Lựa chọn kính phù hợp: Phụ huynh nên chọn kính phù hợp với độ cận của trẻ, ôm sát khuôn mặt và nếu cần, bổ sung dây đeo để tránh rơi hoặc vỡ kính trong lúc vui chơi.
- Kính áp tròng chỉnh hình giác mạc (Ortho-K)
- Vật lý trị liệu và bài tập mắt:
- Phẫu thuật chữa cận thị: Phương pháp hiện đại: Công nghệ laser như LASIK hoặc SMILE là những phương pháp phổ biến để chữa cận thị. Tuy nhiên, phần lớn chỉ áp dụng cho người từ 18 tuổi trở lên do mắt ở trẻ em chưa ổn định.
*Khuyến cáo: Trẻ dưới 18 tuổi cần được thăm khám kỹ lưỡng trước khi quyết định phẫu thuật.
- Thay đổi thói quen sinh hoạt:
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý:
- Khám mắt định kỳ: Phụ huynh nên đưa trẻ đi khám mắt 6 tháng một lần để:
Lời khuyên: Độ cận của trẻ thường tăng nhanh, đặc biệt trong giai đoạn 6-12 tuổi. Việc kiểm tra định kỳ và áp dụng các biện pháp chăm sóc mắt đúng cách không chỉ giúp kiểm soát cận thị mà còn bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh lâu dài.
Các phương pháp phòng cận thị ở trẻ em
Cận thị ở trẻ em có thể được ngăn ngừa và kiểm soát hiệu quả nếu cha mẹ thực hiện đúng các biện pháp phòng tránh ngay từ khi trẻ còn nhỏ. Dưới đây là những điều cha mẹ cần lưu ý để bảo vệ đôi mắt của trẻ khỏi cận thị:
+) Đảm bảo đủ ánh sáng khi học tập và đọc sách: Môi trường thiếu ánh sáng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến cận thị ở trẻ. Bố mẹ nên trang bị phòng học cho con với ánh sáng tự nhiên hoặc đèn học phù hợp để trẻ không phải nhìn trong bóng tối hoặc dưới ánh sáng yếu, gây căng thẳng cho mắt. Đảm bảo ánh sáng từ phía sau hoặc bên cạnh để tránh ánh sáng chiếu trực tiếp vào mắt.
+) Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử: Ánh sáng từ màn hình tivi, điện thoại di động, máy tính bảng và máy tính có thể tác động xấu đến thị lực của trẻ, đặc biệt khi trẻ sử dụng quá lâu và quá gần màn hình. Cha mẹ cần giới hạn thời gian trẻ sử dụng các thiết bị này và khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời như chơi thể thao, đọc sách trong ánh sáng tự nhiên để giúp mắt thư giãn và phát triển tốt.
+) Kiểm tra và chỉnh sửa tư thế ngồi học cho trẻ: Tư thế ngồi học không đúng có thể gây áp lực lên mắt và làm tăng nguy cơ mắc cận thị. Trẻ em thường có xu hướng cúi sát vào bàn hoặc ngồi quá gần sách. Bố mẹ cần thường xuyên nhắc nhở trẻ ngồi thẳng lưng, giữ khoảng cách hợp lý (khoảng 30-40 cm với sách và màn hình) và tránh việc học quá lâu liên tục mà không nghỉ ngơi.
+) Cung cấp chất dinh dưỡng tốt cho mắt: Một chế độ ăn uống lành mạnh là yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe mắt cho trẻ. Bố mẹ nên bổ sung vào khẩu phần ăn của trẻ những thực phẩm giàu vitamin A, C, E, và omega-3, như cà rốt, rau lá xanh, cá hồi, thịt bò, quả mọng và các loại hạt. Các chất dinh dưỡng này giúp bảo vệ mắt khỏi các tác hại từ môi trường và hỗ trợ sự phát triển của mắt khỏe mạnh.
+) Khám mắt định kỳ cho trẻ: Khám mắt định kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu của cận thị mà còn giúp phát hiện các vấn đề về mắt khác như loạn thị, viễn thị hoặc nhược thị. Phụ huynh nên đưa trẻ đi kiểm tra mắt ít nhất mỗi năm một lần để phát hiện kịp thời các vấn đề và nhận được những lời khuyên từ bác sĩ về cách chăm sóc và bảo vệ đôi mắt.
+) Khuyến khích trẻ tham gia hoạt động ngoài trời: Tăng cường thời gian cho trẻ chơi ngoài trời là một cách hiệu quả để bảo vệ mắt. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng ánh sáng tự nhiên giúp giảm nguy cơ cận thị ở trẻ em. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời như đi bộ, đạp xe, chơi thể thao, giúp mắt được thư giãn và phát triển tốt hơn.
+) Giới hạn thời gian học tập và nghỉ ngơi hợp lý: Trẻ em cần có thời gian để nghỉ ngơi mắt giữa các buổi học hoặc hoạt động sử dụng mắt cường độ cao. Cha mẹ nên áp dụng quy tắc 20-20-20: Mỗi 20 phút nhìn vào màn hình hoặc sách, cho mắt nghỉ 20 giây và nhìn xa 20 feet (6 mét) để giúp giảm căng thẳng cho mắt.
Việc phòng tránh cận thị cho trẻ không chỉ là việc kiểm soát ánh sáng, dinh dưỡng, hay thói quen học tập, mà còn là việc kết hợp nhiều biện pháp khác nhau để bảo vệ mắt trẻ từ nhỏ. Hãy luôn duy trì thói quen kiểm tra mắt định kỳ và điều chỉnh các yếu tố ảnh hưởng đến thị lực của trẻ để giúp trẻ có đôi mắt khỏe mạnh và phát triển toàn diện.
Những biến chứng ở mắt cận thị
Cận thị không chỉ ảnh hưởng đến thị lực mà còn gây ra nhiều biến chứng, từ mức độ nhẹ đến nghiêm trọng, tác động đến sức khỏe mắt và chất lượng cuộc sống. Dưới đây là các biến chứng phổ biến của cận thị:
- Giảm chất lượng cuộc sống: Cận thị làm giảm khả năng thực hiện các công việc hàng ngày như lái xe, đọc sách hoặc tham gia các hoạt động thể thao. Ở trẻ em, cận thị có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập và sự phát triển toàn diện.
- Mỏi mắt và đau đầu: Cận thị không được điều chỉnh gây mỏi mắt do mắt phải làm việc quá sức để nhìn rõ. Triệu chứng kèm theo có thể bao gồm đau đầu dai dẳng, khó tập trung khi làm việc hoặc học tập trong thời gian dài.
- Nguy cơ gây tai nạn: Người bị cận thị không được điều chỉnh thị lực có nguy cơ cao gặp tai nạn, đặc biệt khi lái xe hoặc vận hành máy móc nặng, do không nhìn rõ các vật thể ở xa.
- Bong võng mạc:
- Tăng nhãn áp:
- Đục thủy tinh thể:
- Thoái hóa hoàng điểm do cận thị: Cận thị nặng có thể dẫn đến thoái hóa hoàng điểm, gây tổn thương vùng trung tâm võng mạc (hoàng điểm) và làm giảm thị lực trung tâm, khiến người bệnh khó đọc, lái xe hoặc nhận diện khuôn mặt.
- Bệnh lý mạch máu võng mạc: Cận thị có thể gây hiện tượng tân mạch võng mạc, khi các mạch máu mới phát triển bất thường trên võng mạc, dễ dẫn đến xuất huyết và làm tổn hại thị lực.
- Biến chứng tâm lý: Trẻ em bị cận thị nặng có thể gặp khó khăn trong giao tiếp xã hội hoặc cảm thấy tự ti vì phải đeo kính. Người lớn có thể gặp lo lắng về thị lực suy giảm theo thời gian hoặc các biến chứng tiềm ẩn.
Phòng ngừa cận thị không chỉ là trách nhiệm cá nhân mà còn đòi hỏi sự hỗ trợ từ gia đình, trường học và xã hội. Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, chăm sóc mắt đúng cách và thăm khám định kỳ sẽ giúp bảo vệ thị lực lâu dài và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Việc phát hiện và điều trị cận thị ở trẻ em một cách kịp thời sẽ giúp bảo vệ sức khỏ thị lực cũng như chất lượng cuộc sống của trẻ. Cha mẹ và nhà trường cần phối hợp chặt chẽ để đảm bảo trẻ được chăm sóc và giáo dục tốt nhất.
*Chú ý: Bài viết dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho việc tư vấn, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa chuyên nghiệp.
>> Xem thêm: Cận thị là gì? Từ chẩn đoán đến các biện pháp điều trị hiệu quả
Bình luận
Đã xem
Share
10/10/2024
14/08/2024
05/12/2024
13/12/2024
Chia sẻ Facebook
Chia sẻ Twitter
Copy link chia sẻ
