Cẩm nang bệnh

23/08/2023

Cách sơ cứu khi bị bỏng: Thao tác đúng cách để giảm đau và nguy cơ biến chứng

Vết bỏng có thể xảy ra bất ngờ trong cuộc sống hàng ngày, từ việc nấu ăn đến làm việc gần với nguồn nhiệt. Khi gặp phải tình huống bị bỏng, việc biết cách sơ cứu đúng cách có thể giúp giảm đau, nguy cơ nhiễm trùng và hạn chế tác động của vết bỏng. Bài viết dưới đây là hướng dẫn cơ bản về cách sơ cứu khi bị bỏng:

 

cách sơ cứu khi bị bỏng đúng cách

Cách sơ cứu khi bị bỏng: Thao tác đúng cách để giảm đau và nguy cơ biến chứng

Các nguyên nhân gây ra bỏng

Bỏng là một sự cố thường xảy ra trong cuộc sống hàng ngày, có nguồn gốc từ các nguyên nhân chủ yếu sau đây:

- Bỏng do nhiệt: gồm bỏng nhiệt khô và bỏng nhiệt ướt. Bỏng nhiệt khô có nguồn gốc từ các nguồn như bàn là, ống pô xe máy, sự nổ của bình ga hoặc thảm họa cháy. Trong khi đó, bỏng nhiệt ướt xuất phát từ những tình huống như tiếp xúc với nước sôi, canh sôi, hoặc hơi nước nóng.

- Bỏng do điện: Các nguyên nhân gây bỏng bởi điện có thể bao gồm nguồn điện cho sinh hoạt thông thường và cả nguồn điện trong môi trường công nghiệp.

- Bỏng hóa chất: Bỏng có thể do tiếp xúc với các chất hóa học như vôi tôi, acid, kiềm mạnh hoặc các hợp chất như iod, phospho được sử dụng trong các quá trình công nghiệp.

- Bỏng do tia bức xạ: Các nguồn tia bức xạ như ánh nắng mặt trời, tia laser; cũng như tia hồng ngoại, tia tử ngoại, tia X (tia Röntgen); và tia phóng xạ (gama, bêta) cũng có thể gây ra tình trạng bỏng.

Các trường hợp bỏng có thể gây ra sự thay đổi cấu trúc của da và gây rối loạn chức năng tại vùng bị tổn thương. Trường hợp nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến tử vong hoặc tàn phế vĩnh viễn cho nạn nhân.

 

>>> Bạn muốn tìm hiểu thêm: Bỏng: Nguyên nhân, triệu chứng và làm thế nào để điều trị? Tìm Hiểu Ngay

Phân biệt các loại cấp độ bỏng? 

Vết thương bỏng được phân loại thành 4 độ, mức độ tăng lên tương ứng với mức độ tổn thương do bỏng.

 

các cấp độ bỏng

 

- Bỏng độ 1: Bỏng bề mặt. Trong trường hợp này, chỉ có lớp da bên ngoài bị tổn thương, gây việc da bị đỏ, sưng, và có cảm giác đau rát. Vết thương này thường tự lành sau 2-3 ngày và không để lại sẹo. Đây thường là tình trạng gặp phải khi da tiếp xúc với nắng nóng hoặc nước sôi khi không có lớp quần áo che phủ.

- Bỏng độ 2: Bỏng một phần da. Ở mức độ này, da sẽ tạo ra các bọng nước. Nếu vùng bị bỏng được giữ gìn không bị nhiễm trùng, vết thương có thể lành mà không gây sẹo. Thời gian lành trung bình là từ 10-14 ngày. Tình trạng này thường xuất hiện khi da tiếp xúc với nước sôi khi có lớp quần áo che phủ.

- Bỏng độ 3: Bỏng toàn bộ các lớp da. Tại mức độ này, tất cả các lớp da, cả lỗ chân lông và tuyến mồ hôi, đều bị tổn thương. Khi bị bỏng tại mức độ này, vùng thương tổn dễ bị nhiễm trùng, và thời gian để lành dài hơn, thường để lại sẹo. Đây thường là tình trạng gặp khi tiếp xúc với xăng, acid, hoặc trong các trường hợp bỏng do điện.

- Bỏng độ 4: Bỏng tới cơ, xương, làm phá huỷ hoàn toàn da và thậm chí tới cả cơ bắp và xương. Vùng bị tổn thương trở nên đen sì do việc phá huỷ. Thường gặp trong các tình huống như tiếp xúc với điện cao thế, bị sét đánh, hoặc trong các vụ cháy nhà.

Với mỗi mức độ bỏng, mức độ tổn thương cũng tăng lên và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như nhiễm trùng, thời gian phục hồi kéo dài, và thậm chí là sẹo hoặc tàn phế.

Các bước sơ cứu khi bị bỏng

Sơ cứu bỏng do nước sôi

 

sơ cứu bỏng do nước sôi

 

Bỏng nước sôi là một tình huống thường gặp trong cuộc sống hàng ngày và có thể gây đau đớn và tổn thương cho da. Việc sơ cứu đúng cách ngay sau khi bị bỏng nước sôi có thể giảm đau, ngăn ngừa tổn thương lan rộng và giúp da phục hồi nhanh chóng. Dưới đây là hướng dẫn về cách sơ cứu bỏng nước sôi một cách hiệu quả và an toàn: 

  • Trong trường hợp bị bỏng do nước sôi, hãy nhanh chóng ngâm vùng bị tổn thương vào nước nguội và sạch. Hoặc bạn có thể đưa vùng bỏng dưới vòi nước và để nước chảy nhẹ nhàng qua vùng bị bỏng trong khoảng thời gian 15-20 phút. Việc này sẽ giúp giảm đau, sưng, làm giảm độ sâu của vết thương và làm sạch vùng bị tổn thương, đồng thời giảm nguy cơ viêm nhiễm.
  • Sử dụng gạc vô trùng hoặc miếng vải sạch để bọc vùng bị tổn thương, để đảm bảo vết thương không tiếp xúc với bụi bẩn.
  • Trong trường hợp vết bỏng nhẹ và diện tích bỏng nhỏ, sau khi đã tiến hành các biện pháp chăm sóc tại nhà, da vùng bị tổn thương có thể tự phục hồi. Tuy nhiên, nếu vết thương rộng hơn hoặc nặng hơn, sau khi đã tiến hành sơ cứu ban đầu, cần phải đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để nhận được điều trị kịp thời và thích hợp.

Sơ cứu bỏng do lửa

 

sơ cứu bỏng do lửa

 

Bỏng do lửa là một tai nạn thường gặp trong cuộc sống hàng ngày và có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho da và cơ thể. Sơ cứu đúng cách ngay sau khi bị bỏng do lửa là vô cùng quan trọng để giảm đau, ngăn ngừa tổn thương lan rộng và đảm bảo an toàn cho người bị bỏng. Dưới đây là hướng dẫn về cách sơ cứu bỏng do lửa một cách hiệu quả và an toàn:

  • Bước đầu, dùng cát, nước hoặc các loại vải như áo khoác, áo choàng, chăn hay mảnh vải lớn để đập dập lửa đang cháy. Nếu hiện tượng cháy âm ỉ vẫn còn tồn tại, nhanh chóng cởi bỏ hoặc tháo áo, quần. Nếu quần áo không cháy, hãy đảm bảo bọc vùng bỏng bằng mảnh vải lớn, chăn hoặc áo choàng có chất liệu vải thô để bảo vệ da thịt khỏi tiếp xúc với ngọn lửa.
  • Sau đó nhanh chóng đưa vùng da bị bỏng ngâm vào nước nguội sạch để làm sạch vết thương và ngăn ngừa nhiễm khuẩn. Sau đó, xả nhẹ nước mát qua vùng bị bỏng trong ít nhất 15 phút. Việc này giúp giảm đau, sưng, ngăn chặn vết bỏng ăn sâu hơn. Chú ý rằng nên sử dụng nước mát thay vì đá hoặc nước đá, vì tiếp xúc trực tiếp với đá lạnh có thể làm tăng tình trạng tổn thương.
  • Sử dụng miếng gạc sạch, vô trùng hoặc mảnh vải nhỏ để băng vùng da bị bỏng, nhằm bảo vệ vết thương khỏi bụi bẩn.
  • Nếu bị bỏng nhẹ và vùng da bị tổn thương nhỏ, bạn có thể tự chăm sóc và điều trị tại nhà. Vết bỏng như vậy thường tự lành lại. Tuy nhiên, đối với vết bỏng có diện tích lớn hoặc bỏng nặng, sau khi đã thực hiện các biện pháp sơ cứu ban đầu, hãy đưa người bị bỏng tới cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời và thích hợp.

Sơ cứu bỏng do hoá chất

 

sơ cứu bỏng do hoá chất

 

Bỏng do hoá chất là một tình huống khẩn cấp có thể xảy ra trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt khi tiếp xúc với các chất hóa học mạnh và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến da và cơ thể. Việc thực hiện sơ cứu đúng cách có thể giảm đau, ngăn ngừa tổn thương lan rộng và tránh nguy cơ nhiễm trùng. Dưới đây là hướng dẫn về cách sơ cứu bỏng do hoá chất một cách hiệu quả và an toàn.

- Ngay lập tức tháo bỏ quần áo bị dính hoá chất:

  • Khi tiếp xúc với hoá chất, hãy cởi bỏ quần áo bị dính ngay lập tức. Điều này giúp ngăn ngừa hoá chất tiếp tục tiếp xúc với da và lan truyền thêm tổn thương.
  • Nhớ sử dụng bảo hộ như găng tay và áo măng để bảo vệ bản thân khỏi việc tiếp xúc trực tiếp với hoá chất.

- Rửa bỏng bằng nước:

  • Rửa vùng bỏng bằng nước sạch ngay lập tức. Hãy rửa bằng nước nhiều lần và liên tục trong khoảng thời gian 15-20 phút.
  • Việc rửa bằng nước giúp làm mát vùng bị tổn thương, loại bỏ hoá chất còn tồn đọng trên da và giảm thiểu tác động của hoá chất.

- Sử dụng dung dịch trung hòa:

  • Tùy thuộc vào loại hoá chất gây bỏng, bạn có thể sử dụng các dung dịch trung hòa phù hợp.
  • Đối với bỏng do acid, dùng dung dịch chứa bicarbonat như dung dịch Natri bicarbonate 10-20%, nước xà phòng hoặc nước vôi nhị 5%.
  • Đối với bỏng do kiềm, sử dụng axit acetic 6%, dung dịch amoniclorua (NH4Cl) 5%, hoặc axit boric. Nếu không có các dung dịch này, nước dấm, nước chanh hoặc dung dịch đường 20% có thể được sử dụng.

- Băng vùng bỏng: Sử dụng gạc vô trùng hoặc miếng vải nhỏ sạch để băng vùng bị tổn thương, giúp bảo vệ vết thương khỏi bụi bẩn và tác động từ môi trường xung quanh.

- Điều trị tại cơ sở y tế: Trường hợp bỏng nặng hoặc vùng bỏng rộng, cần phải chuyển người bị bỏng tới cơ sở y tế ngay lập tức để được điều trị chuyên nghiệp và kịp thời.

Sơ cứu bỏng do hoá chất đòi hỏi sự nhanh chóng và kiến thức cơ bản về cách xử lý tình huống. Bằng cách thực hiện đúng các bước sơ cứu và chuyển người bị bỏng tới cơ sở y tế, bạn có thể giúp giảm nguy cơ tổn thương nghiêm trọng và đảm bảo an toàn cho người bị bỏng.

Sơ cứu bỏng do điện

 

sơ cứu bỏng do điện

 

Bỏng do điện là một tình huống nguy hiểm và có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho cơ thể. Điện có thể gây ra tổn thương cho da, mô cơ và thậm chí ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Sơ cứu ngay sau khi bị bỏng do điện là rất quan trọng để giảm nguy cơ tổn thương lan rộng và đảm bảo an toàn cho người bị bỏng. Dưới đây là hướng dẫn về cách sơ cứu bỏng do điện một cách hiệu quả và an toàn.

- Tắt nguồn điện: Đầu tiên và quan trọng nhất, hãy tắt nguồn điện ngay lập tức để ngừng tác động điện vào người bị bỏng. Sử dụng công tắc hoặc thiết bị an toàn để ngắt nguồn điện, nếu có thể. Nếu không, hãy tháo phích cắm điện ra khỏi ổ cắm.

- Đánh giá tình hình: Kiểm tra tình trạng của người bị bỏng. Nếu họ không phản ứng hoặc tỏ ra mất ý thức, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức, hoặc đưa người bị bỏng tới cơ sở y tế gần nhất để nhận được sự hỗ trợ chuyên nghiệp.

- Kiểm tra thương tích: Kiểm tra vùng bị bỏng để xác định mức độ tổn thương. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bỏng ở mức độ 2 hoặc cao hơn, cần thực hiện các biện pháp sơ cứu thích hợp.

- Băng vùng bỏng: Sử dụng gạc vô trùng hoặc miếng vải sạch để băng vùng bỏng, đảm bảo vết thương không tiếp xúc với bụi bẩn.

- Không sử dụng kem chống bỏng: Không nên bôi kem chống bỏng hoặc kem dưỡng da lên vùng bỏng do điện.

- Điều trị tại cơ sở y tế: Trong trường hợp bỏng do điện gây tổn thương nghiêm trọng, hãy chuyển người bị bỏng tới cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị chuyên nghiệp.

Sơ cứu bỏng do điện đòi hỏi sự nhanh chóng và kiến thức cơ bản về cách xử lý tình huống. Bằng cách thực hiện đúng các bước sơ cứu và chuyển người bị bỏng tới cơ sở y tế khi cần thiết, bạn có thể giúp giảm nguy cơ tổn thương và đảm bảo an toàn cho người bị bỏng. Nếu tình hình tổn thương nghiêm trọng, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ cơ sở y tế là rất quan trọng.

Những lưu ý khi sơ cứu bị bỏng

Tai nạn bỏng có thể xảy ra bất cứ lúc nào và ở bất kỳ nơi đâu, và việc biết cách sơ cứu bị bỏng là điều rất quan trọng để giảm đau đớn và nguy cơ tổn thương lan rộng. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi sơ cứu bị bỏng để đảm bảo an toàn và sự khôi phục nhanh chóng:

+) Trước hết, đảm bảo an toàn cho bản thân và người khác. Đưa người bị bỏng ra xa nguyên nhân gây bỏng, như lửa, nước sôi hoặc nguồn điện. Trong trường hợp bị bỏng do nguồn điện, lửa hoặc hoá chất, hãy tắt ngay nguồn gây bỏng để ngừng tác động tổn thương.

+) Không sử dụng các loại thuốc mỡ, dầu, nước mắm, lá cây hoặc bất kỳ chất nào để thoa lên vùng bỏng. Hiệu quả của những biện pháp này chưa được chứng minh và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng hơn do tăng nguy cơ nhiễm trùng cho người bị bỏng.

+) Không nên sử dụng đá hoặc nước đá để chườm trực tiếp lên vùng bỏng, vì tiếp xúc với lạnh đột ngột có thể làm cho da bị co rút lại, gây trở ngại cho quá trình lành và dễ dàng dẫn đến viêm nhiễm và loét.

+) Trong trường hợp vùng bị bỏng có diện tích lớn, tránh việc cởi quần áo một cách va quệt mạnh có thể làm tổn thương nhiều hơn. Hãy dùng kéo để cắt lớp quần áo dính vào vùng bỏng một cách nhanh chóng và cẩn thận.

+) Trong quá trình tháo bỏ tư trang, cần chú ý đến các vật cứng như vòng, quần, áo, giày hay dép... để tránh gây sưng nề cho vùng bị bỏng.

+) Vùng bị bỏng cần được duy trì vệ sinh sạch sẽ. Không nên áp dụng kem đánh răng hay bất kỳ loại thuốc bôi nào trực tiếp lên vùng bỏng, vì điều này có thể gây nhiễm trùng. Sự thực hiện sai lầm trong giai đoạn sơ cứu ban đầu có thể làm cho tình trạng tổn thương trở nên nặng nề hơn và gây khó khăn trong việc điều trị sau này.

+) Trong tình huống nguy hiểm, khi trẻ bị bỏng và có thể không tự xử lý, cha mẹ hoặc người thân cần giữ bình tĩnh và nhanh chóng thực hiện sơ cứu cho trẻ. Giữ cho trẻ yên tĩnh và tránh để trẻ trong tình trạng sốc, điều này sẽ giúp ngăn ngừa tình trạng tổn thương trở nên nghiêm trọng hơn.

Sơ cứu bị bỏng đòi hỏi sự nhanh chóng và kiến thức cơ bản về cách xử lý tình huống. Bằng cách tuân thủ những lưu ý trên, bạn có thể giúp giảm nguy cơ tổn thương và đảm bảo an toàn cho người bị bỏng. Trong trường hợp bỏng nghiêm trọng, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ cơ sở y tế là rất quan trọng.

Chú ý: Bài viết dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho việc tư vấn, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa chuyên nghiệp.

 

>> Xem thêm: Bỏng: Nguyên nhân, triệu chứng và làm thế nào để điều trị? Tìm Hiểu Ngay

 

0like
0 Bình luận
227 Đã xem
Share

Tham gia thảo luận

chat
Bạn hãy Đăng nhập để thảo luận

icon mặt cười

Bài viết được quan tâm

Xem thêm >>