Bệnh thần kinh

01/01/2025

Chấn thương sọ não ở trẻ em: triệu chứng và cách xử lý kịp thời

Chấn thương sọ não ở trẻ em là một tình trạng nguy hiểm có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng. Nhận biết sớm triệu chứng và xử lý kịp thời là rất quan trọng để giảm thiểu rủi ro.

 

Chấn thương sọ não ở trẻ em: triệu chứng và cách xử lý kịp thời

Chấn thương sọ não ở trẻ em: triệu chứng và cách xử lý kịp thời

1. Chấn thương sọ não ở trẻ em

Trẻ em có thể bị chấn thương sọ não nặng khi đầu trực tiếp chịu va đập mạnh, chẳng hạn như bị đụng hoặc đập mạnh vào bề mặt cứng. Mức độ tổn thương phụ thuộc vào vị trí va chạm, tốc độ của lực tác động và loại tác nhân gây chấn thương. Các yếu tố này có thể dẫn đến biến dạng hộp sọ, tạo ra các vết nứt sọ, hoặc gây tổn thương nghiêm trọng đến cấu trúc bên trong não bộ.

Tùy vào khu vực não bị tổn thương, chấn thương sọ não ở trẻ em có thể để lại di chứng hoặc hồi phục hoàn toàn. Những trường hợp tổn thương nặng thường để lại hậu quả nghiêm trọng, chẳng hạn như động kinh, yếu hoặc liệt cơ thể không thể hồi phục. Ngoài ra, trẻ có thể gặp các vấn đề khác như rối loạn nhận thức, mất khả năng học tập, hoặc ảnh hưởng đến hành vi và tâm lý về lâu dài. Vì vậy, việc theo dõi và can thiệp y tế kịp thời sau chấn thương là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ di chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho trẻ.

2. Nguyên nhân gây chấn thương sọ não trẻ em

Chấn thương sọ não là một trong những nguy cơ nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ em. Việc nhận biết các nguyên nhân gây chấn thương sọ não ở trẻ em là rất quan trọng:

 

trẻ bị chấn thương sọ não khi bị té ngã

Trẻ bị chấn thương sọ não khi bị té ngã

- Trẻ bị ngã: Trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ đang trong giai đoạn tập đi và khám phá môi trường, thường xuyên bị ngã. Ngã từ giường, ghế, cầu thang, nhà tắm hoặc khu vui chơi cao đều có thể gây chấn thương đầu. Ngã trong lúc tham gia các hoạt động thể thao mà không được giám sát kỹ lưỡng cũng góp phần gia tăng nguy cơ.

- Tại nạn giao thông: Tại nạn giao thông là nguyên nhân phổ biến nhất gây chấn thương sọ não ở trẻ em. Trẻ ngồi xe máy, xe đạp hoặc ô tô mà không được bảo vệ bằng các thiết bị an toàn như đai an toàn hoặc mũ bảo hiểm, khi gặp tai nạn rất dễ bị chấn thương đầu nghiêm trọng. Ngoài ra, tai nạn giao thông do bất cẩn ở khu vực đường phố cũng là một nguyên nhân.

- Trẻ bị đánh đập hoặc tác nhân bên ngoài: Bạo lực gia đình hoặc hành vi ác ý từ người lớn, như việc đánh đập trẻ vào đầu, có thể gây chấn thương sọ não nghiêm trọng. Ngoài ra, những tác nhân bên ngoài như va chạm trong các khu vui chơi công cộng. 

- Tai nạn trường học: Trong quá trình học tập và vui chơi tại trường, trẻ có thể gặp phải các tai nạn như trượt ngã, va đập khi chơi thể thao hoặc do các thiết bị học đường bị hư hại. Đặc biệt, những trường hợp đánh nhau hoặc xung đột giữa trẻ em cũng có thể gây chấn thương đầu. 

- Nguy cơ từ các trò chơi nguy hiểm: Việc trẻ tham gia các trò chơi nguy hiểm như nhảy lâu, đu quay cao hoặc các hoạt động mà không có sự giám sát và hỗ trợ của người lớn rất dễ gây tai nạn nghiêm trọng, bao gồm cả chấn thương sọ não.

- Tai nạn trong lao động đối với trẻ lớn tuổi: ở một số gia đình, trẻ lớn tuổi có thể bị yêu cầu tham gia vào lao động nhẹ nhà hoặc làm các công việc để phụ giúp gia đình. Những tác nhân nguy hiểm trong lao động như vật nặng, máy móc hoặc môi trường làm việc bất an toàn có thể làm trẻ bị chấn thương nghiêm trọng. 

Chấn thương sọ não ở trẻ em là mối nguy hại nghiêm trọng và có thể để lại những hậu quả dài lâu. Việc nâng cao nhận thức về nguyên nhân, phòng ngừa tai nạn và tăng cường giám sát, bảo vệ trẻ em trong môi trường sống là vô cùng quan trọng.

3. Triệu chứng chấn thương sọ não ở trẻ

Triệu chứng chấn thương sọ não ở trẻ em có thể diễn biến phức tạp và không dễ nhận biết, đặc biệt trong giai đoạn đầu sau khi xảy ra tổn thương. Đối với trẻ nhỏ chưa biết nói, việc phát hiện các triệu chứng càng khó khăn hơn, trong khi trẻ lớn thường không thể mô tả chính xác cảm giác hay triệu chứng của mình.

 

Những triệu chứng chấn thương sọ não ở trẻ

Những triệu chứng chấn thương sọ não ở trẻ

Những triệu chứng chấn thương sọ não có thể kéo dài vài ngày, vài tuần hoặc thậm chí lâu hơn, thường phát sinh sau các sự cố như va đập mạnh, tai nạn, té ngã làm tổn thương vùng đầu. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến:

- Triệu chứng chấn thương sọ não ở trẻ nhỏ:

  • Trẻ có biểu hiện đờ đẫn, không linh hoạt một cách bất thường.
  • Trẻ dễ cáu gắt, khó chịu hoặc nổi giận vô cớ.
  • Trẻ mất khả năng giữ thăng bằng, không đi đứng bình thường.
  • Trẻ khóc nhiều nhưng không rõ nguyên nhân cụ thể.
  • Thay đổi thói quen sinh hoạt, như ăn uống kém hoặc ngủ không đều.
  • Trẻ không hứng thú với các đồ chơi hoặc hoạt động yêu thích trước đây.

- Triệu chứng chấn thương sọ não ở trẻ lớn:

  • Đau đầu hoặc cảm giác nặng đầu, nhức đầu, hoa mắt.
  • Mất nhận thức tạm thời (ngất hoặc không phản ứng trong thời gian ngắn).
  • Suy giảm khả năng nhớ hoặc tập trung.
  • Buồn nôn, nôn mửa, thiếu năng lượng, mệt mỏi.
  • Ù tai, nói lắp hoặc không rõ lời.
  • Biểu hiện thay đổi tính cách bất thường, như cáu gắt, lo lắng, trầm cảm.
  • Rối loạn giấc ngủ, khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
  • Các vấn đề về giác quan: mất vị giác, thính giác hoặc thị giác giảm.

- Các triệu chứng nguy hiểm cần chú ý:

  • Co giật hoặc động kinh.
  • Một bên đồng tử giãn lớn hơn so với bên còn lại.
  • Chảy máu tai hoặc mũi.
  • Vùng đầu sưng to bất thường.

Nếu trẻ xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào kể trên, đặc biệt là các dấu hiệu nghiêm trọng, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Sự can thiệp sớm có thể giảm thiểu nguy cơ tổn thương lâu dài cho não bộ của trẻ. 

4. Cách xử lý khi trẻ bị chấn thương sọ não

 

xử lý chấn thương sọ não ở trẻ

Xử lý chấn thương sọ não ở trẻ

Khi trẻ bị chấn thương sọ não, phụ huynh cần giữ bình tĩnh để đưa ra quyết định đúng đắn. Sự lo lắng và hoảng sợ có thể dẫn đến xử lý sai cách, gây nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng của trẻ. Việc can thiệp y tế kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng và giảm mức độ nghiêm trọng của tổn thương. 

  • Giữ bình tĩnh và trấn an trẻ: Không la hét, khóc lóc hoặc thể hiện sự hoảng loạn, vì điều này có thể khiến trẻ thêm sợ hãi. Nhẹ nhàng trấn an trẻ, giữ tâm lý ổn định cho cả trẻ và bản thân.
  • Hạn chế cử động đầu và cổ: Khuyến khích trẻ giảm thiểu mọi cử động ở đầu hoặc cổ để tránh làm tổn thương nặng hơn. 
  • Xử lý vết thương chảy máu: Nếu có vết thương chảy máu trên đầu, dùng vải sạch ấn nhẹ trực tiếp lên vết thương để cầm máu, sau đó băng lại.
  • Không được tự ý vắt chanh hoặc cho bất kỳ chất lạ nào vào miệng trẻ, đặc biệt khi trẻ đang co giật. 
  • Đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức: Đưa trẻ đến bệnh viện có chuyên khoa ngoại thần kinh để được bác sĩ thăm khám, tư vấn và theo dõi, thậm chí nhập viện nếu cần thiết.

Khi trẻ bất tỉnh hoặc bị chấn thương nghiêm trọng:

+) Không di chuyển trẻ nếu không cần thiết, trừ trường hợp trẻ đang gặp nguy hiểm ngay lập tức, không di chuyển trẻ vì có thể làm tổn thương não, cột sống hoặc các cơ quan khác nghiêm trọng hơn.

+) Bảo vệ trẻ khỏi các nguy hiểm tiềm ẩn tại hiện trường: Giữ trẻ an toàn khỏi các mối nguy hiểm xung quanh, như giao thông, vật rơi hoặc bề mặt sắc nhọn.

+) Theo dõi đường thở và hô hấp: Quan sát kỹ nhịp thở và đường thở của trẻ, nếu trẻ thở yếu hoặc đường thở bị tắc, nhẹ nhàng ngửa đầu trẻ ra sau và nâng đỡ để giúp trẻ thở lại bình thường. Trong trường hợp trẻ ngừng thở hoặc không bắt được mạch, cần tiến hành hồi sức tim phổi ngay lập.

*Lưu ý quan trọng:

  • Không cho trẻ uống nước, thức ăn hoặc bất kỳ loại thuốc nào trước khi được bác sĩ thăm khám.
  • Liên lạc ngay với xe cấp cứu để đảm bảo trẻ được đưa đến bệnh viện nhanh nhất.
  • Việc sơ cứu đúng cách và kịp thời có thể làm giảm nguy cơ biến chứng và tăng cơ hội phục hồi cho trẻ. 

5. Theo dõi chấn thương sọ não ở trẻ em tại nhà 

 

Theo dõi chấn thương sọ não ở trẻ em tại nhà

Theo dõi chấn thương sọ não ở trẻ em tại nhà

Trong một số trường hợp, sau khi thăm khám, trẻ bị chấn thương sọ não có thể không xuất hiện triệu chứng bất thường và được bác sĩ cho phép về nhà theo dõi. Tuy nhiên, việc theo dõi tại nhà cần được thực hiện chặt chẽ trong khoảng một tuần, với sự chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo. Nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào dưới đây, cần đưa trẻ đi tái khám ngay lập tức:

- Dấu hiệu cần chú ý:

  • Trẻ quấy khóc nhiều, khó dỗ dành.
  • Đau đầu kéo dài, kèm theo buồn nôn hoặc nôn nhiều lần.
  • Trẻ xuất hiện co giật ở tay hoặc chân.
  • Trẻ có biểu hiện lúc tỉnh lúc mê, hoặc khó đánh thức khi đang ngủ.
  • Có dịch chảy ra từ mũi hoặc tai, bao gồm máu hoặc nước trong.
  • Yếu hoặc liệt tay chân, khó cử động bình thường. 

- Hướng dẫn theo dõi tại nhà:

  • Quan sát liên tục: Theo dõi sát sao trẻ cả ngày lẫn đêm, đặc biệt trong 48 giờ đầu sau chấn thương.
  • Đánh giá tình trạng ý thức: Kiểm tra phản ứng của trẻ khi được gọi hoặc chạm vào.
  • Giám sát thói quen sinh hoạt: Theo dõi sự thay đổi trong ăn uống, ngủ nghỉ, và hành vi của trẻ.
  • Theo dõi triệu chứng: Ghi lại bất kỳ dấu hiệu bất thường nào về thời gian và tần suất để cung cấp thông tin chi tiết cho bác sĩ khi tái khám.

*Lưu ý đặc biệt:

  • Không cho trẻ vận động mạnh hoặc tham gia các hoạt động có nguy cơ tái chấn thương.
  • Tránh tự ý dùng thuốc giảm đau hoặc các loại thuốc khác khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.
  • Đảm bảo trẻ nghỉ ngơi đầy đủ và ở trong môi trường an toàn. 

Nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng như bất tỉnh, co giật kéo dài, hoặc khó thở, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức hoặc gọi cấp cứu để được hỗ trợ y tế kịp thời. Việc theo dõi cẩn thận tại nhà kết hợp với tái khám đúng hẹn là yếu tố quan trọng để đảm bảo trẻ hồi phục an toàn và tránh những biến chứng nguy hiểm.

6. Phòng ngừa chấn thương sọ não ở trẻ em

 

Luôn có người giám sát trẻ để thiểu nguy cơ chấn thương

Luôn có người giám sát trẻ để thiểu nguy cơ chấn thương

Chấn thương sọ não ở trẻ em chủ yếu xảy ra do sự bất cẩn của người chăm sóc hoặc do sự tò mò, hiếu động của trẻ. Để giảm thiểu nguy cơ này, các biện pháp phòng ngừa dưới đây cần được thực hiện:

+) Luôn có người trông trẻ: Trẻ nhỏ cần có người lớn giám sát mọi lúc, đặc biệt khi chúng đang chơi hoặc di chuyển.

+) Sử dụng cũi khi không có người trông: Khi không thể có người giám sát, hãy đặt trẻ trong cũi gỗ an toàn, giúp hạn chế nguy cơ té ngã.

+) Bảo vệ các khu vực nguy hiểm: Lắp đặt thanh chắn hoặc rào bảo vệ ở các khu vực như giường, cầu thang, cửa sổ, và ban công để ngăn ngừa trẻ tự trèo ra ngoài.

+) Chiếu sáng đầy đủ ở các khu vực nguy hiểm: Đảm bảo bậc thềm và cầu thang luôn đủ ánh sáng để dễ dàng quan sát, tránh trượt ngã trong điều kiện thiếu sáng.

+) Dạy trẻ các quy tắc an toàn: Dạy trẻ không leo trèo ở những nơi không an toàn hoặc không xô đẩy các bạn bè hoặc anh chị em khi chơi đùa.

+) Giữ trẻ trong tầm kiểm soát khi biết lật, bò, hoặc ngồi: Khi trẻ bắt đầu biết lật, bò hoặc ngồi, không nên để trẻ một mình trên giường, võng hoặc những nơi cao, dễ té.

+) Không để trẻ đứng trên các vật không vững: Tránh để trẻ đứng trên ghế, bàn hoặc bất kỳ vật dụng nào không chắc chắn có thể làm chúng bị ngã.

+) Giữ mặt sàn luôn an toàn: Sàn nhà cần được giữ khô ráo, không trơn trượt hoặc ẩm ướt để giảm thiểu nguy cơ té ngã.

+) Hạn chế các trò chơi nguy hiểm: Tránh các trò chơi có nguy cơ gây chấn thương, như tung trẻ lên không trung hoặc các hoạt động mạnh mẽ mà không có sự bảo vệ.

+) Không để trẻ nhỏ trông trẻ khác: Không giao nhiệm vụ trông trẻ nhỏ (dưới 10 tuổi) cho trẻ em dưới 3 tuổi, vì trẻ nhỏ chưa đủ khả năng để chăm sóc an toàn cho các em bé khác.

+) Trang bị đồ bảo vệ: Đối với những trẻ tham gia các hoạt động thể thao, nên trang bị mũ bảo hiểm và các đồ bảo vệ khác để giảm nguy cơ chấn thương sọ não.

+) Kiểm tra đồ chơi và môi trường xung quanh: Đảm bảo đồ chơi và không gian vui chơi của trẻ không có các yếu tố gây nguy hiểm, như góc sắc nhọn hoặc các vật có thể gây vấp ngã.

Việc thực hiện những biện pháp phòng ngừa này sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ chấn thương sọ não, đồng thời bảo vệ sức khỏe và sự an toàn của trẻ trong môi trường xung quanh. 

Chấn thương sọ não ở trẻ em yêu cầu sự quan sát và xử trí kịp thời của cha mẹ hoặc người chăm sóc. Khi có dấu hiệu nghi ngờ, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và điều trị.

 

>> Xem thêm: Chấn thương sọ não kín và mở: sự khác biệt và mức độ nguy hiểm

 

0like
0 Bình luận
31 Đã xem
Share

Tham gia thảo luận

chat
Bạn hãy Đăng nhập để thảo luận

icon mặt cười

Bài viết được quan tâm

Xem thêm >>