Bệnh da liễu
10/06/2023
Bệnh vảy nến thường được nhận ra thông qua các vảy da dày, màu đỏ hoặc hồng, có thể xuất hiện trên da và gây ngứa. Bệnh thường ảnh hưởng đến các vùng da như khuỷu tay, đầu gối, háng, cổ và da đầu, nhưng có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể.
Bệnh vảy nến: khám phá về nguyên nhân, và cách điều trị tình trạng da khó chịu này"
Bệnh vảy nến, hay còn được gọi là viêm da vảy nến, là một bệnh lý da liên quan đến tăng sinh tế bào da và gây ra các vảy dày, sừng trên da. Đây là một bệnh da phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 2-3% dân số trên toàn thế giới. Bệnh vảy nến không chỉ gây khó chịu về mặt về ngoại hình, mà còn gây ngứa ngáy, đau đớn và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Bệnh vảy nến là một loại bệnh da mãn tính, thường xuất hiện và tự mất đi. Cơ chế hình thành vảy nến diễn ra bằng cách tế bào da tái tạo hoạt động nhanh hơn bình thường, khoảng 10 lần. Tốc độ tái tạo quá nhanh này dẫn đến sự tích tụ và hình thành các vảy có màu sắc lấp lánh trên bề mặt da. Mỗi người có thể mắc phải vảy nến ở mức độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng, và một số trường hợp nặng có thể gây ra tình trạng nghiêm trọng.
Bệnh vảy nến có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng thường bắt đầu vào độ tuổi từ 15 đến 35. Tình trạng này được cho là do một sự kích hoạt quá mức của hệ miễn dịch, dẫn đến một quá trình tăng tốc trong việc tạo ra các tế bào da mới. Thay vì mất khoảng 3-4 tuần để tạo ra và thay thế các tế bào da, trong trường hợp bệnh vảy nến, quá trình này chỉ mất khoảng 3-7 ngày. Kết quả là các tế bào da chết tích tụ lên nhau và tạo thành những mảng vảy trên da.
Phân biệt các loại bệnh vảy nến
- Vảy nến thể mảng: là dạng phổ biến và thường gặp nhất, gây ra các vùng da khô sần, đỏ và có vảy bạc. Người bệnh thường cảm thấy ngứa và đau tại những vùng da bị ảnh hưởng.
- Vảy nến móng: có thể ảnh hưởng đến móng tay và móng chân, gây ra lõm hoặc tạo ra các đường rãnh trên bề mặt móng, làm móng thay đổi hình dạng hoặc màu sắc. Vảy nến ở móng có thể làm móng trở nên lỏng và tách ra khỏi giường móng. Trong trường hợp nặng, móng có thể trở nên giòn và dễ gãy.
- Vảy nến thể giọt: thường ảnh hưởng cả người lớn và trẻ em. Bệnh thường được kích hoạt bởi nhiễm khuẩn, như viêm họng do liên cầu khuẩn. Người bệnh sẽ thấy các tổn thương nhỏ hình giọt trên da, có vảy, thường xuất hiện trên vùng thân, cánh tay hoặc chân.
- Vảy nến đảo ngược: chủ yếu xảy ra ở các khu vực nếp gấp ở háng, mông hoặc ngực. Người bệnh có cảm giác các vùng da đỏ ửng, mịn màng và trở nên nghiêm trọng hơn khi tiếp xúc ma sát hoặc đổ mồ hôi. Đôi khi, nhiễm nấm có thể kích hoạt hình dạng vảy nến này.
- Vảy nến thể mủ: là dạng hiếm gặp, có thể gây ra các tổn thương mụn mủ rõ ràng trên một vùng lớn hoặc trên các khu vực nhỏ hơn như lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân.
- Vảy nến dạng đỏ toàn thân: là loại ít gặp nhất. Vảy nến có thể xuất hiện trên toàn bộ cơ thể, gây ra phát ban da đỏ, bong tróc da, ngứa hoặc nóng rát.
- Viêm khớp vảy nến: là một dạng bệnh gây sưng, đau khớp và các triệu chứng điển hình của viêm khớp. Đôi khi, người bệnh chỉ có các triệu chứng ở khớp hoặc thấy những thay đổi ở móng tay. Các triệu chứng có thể từ nhẹ đến nặng và có thể ảnh hưởng đến bất kỳ khớp nào trên cơ thể.
Nguyên nhân gây ra bệnh vảy nến vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng có một số yếu tố có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh này. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh vảy nến:
Các yếu tố môi trường cũng là nguyên nhân gây bệnh vảy nến
- Tính di truyền: Bệnh vảy nến có xu hướng di truyền trong gia đình. Nếu có thành viên trong gia đình mắc bệnh, nguy cơ mắc phải bệnh vảy nến sẽ tăng lên. Một số nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc bệnh cao hơn ở những người có người thân trong gia đình bị bệnh vảy nến.
- Tác động của môi trường: Môi trường cũng có thể góp phần vào phát triển bệnh vảy nến. Một số yếu tố môi trường như ánh sáng mặt trời quá mức, căng thẳng tâm lý, hút thuốc lá và tiếp xúc với hóa chất có thể tác động tiêu cực đến da và gây kích thích tế bào da.
- Tình trạng miễn dịch: Hệ miễn dịch yếu hoặc bất cứ sự cố về hệ thống miễn dịch nào cũng có thể tăng nguy cơ mắc bệnh vảy nến. Bệnh vảy nến thường phát triển ở những người bị suy giảm chức năng miễn dịch hoặc các bệnh lý liên quan đến hệ thống miễn dịch như bệnh tự miễn dịch.
- Vi khuẩn và nấm: Một số nghiên cứu cho thấy vi khuẩn và nấm có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh vảy nến. Tuy nhiên, vai trò của chúng vẫn chưa được xác định rõ ràng.
- Các yếu tố khác: Một số yếu tố khác như căng thẳng, tiếp xúc với chất kích thích da như hoá chất mỹ phẩm, chất tảy rửa, cách sống và ăn uống không lành mạnh cũng có thể góp phần vào phát triển và cấp độ nặng nhẹ của bệnh vảy nến.
Tuy các nguyên nhân gây ra bệnh vảy nến đã được đề cập, nhưng không có một nguyên nhân cụ thể nào được xác định là chính xác. Thường thì sự kết hợp của nhiều yếu tố trên làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh và gây ra triệu chứng của bệnh vảy nến. Việc hiểu rõ hơn về các nguyên nhân gây bệnh có thể giúp ngăn ngừa và quản lý bệnh vảy nến một cách hiệu quả.
Triệu chứng của bệnh vảy nến thường xuất hiện dưới dạng các vết phủ như vảy trên da, thường gây ngứa và khó chịu.
- Vảy da: Triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh vảy nến là sự hình thành các vảy da trên bề mặt của da. Những vảy này thường có màu trắng hoặc bạc và có thể xuất hiện trên da đầu, cổ, khuỷu tay, khuỷu chân, khuỷu tay và vùng đùi. Khi bị cào hoặc lột vảy, da dưới có thể trở nên đỏ và có thể xuất hiện chảy máu.
- Ngứa: Ngứa là triệu chứng thường gặp trong bệnh vảy nến. Cảm giác ngứa có thể từ nhẹ đến nặng và có thể làm suy giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày. Việc gãi để giảm ngứa có thể dẫn đến việc tổn thương da và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
- Sưng đỏ: Vùng da bị ảnh hưởng bởi bệnh vảy nến thường có xuất hiện sưng đỏ. Điều này là do quá trình viêm nhiễm trong da khi hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mức với các tế bào da khỏe mạnh.
- Đau và khó chịu: Trong một số trường hợp, bệnh vảy nến có thể gây ra cảm giác đau và khó chịu. Điều này có thể xảy ra khi các vảy da dày và cứng gây áp lực lên da dưới, hoặc khi bệnh vảy nến ảnh hưởng đến các khớp (vảy nến khớp).
- Bạch biến: Một triệu chứng khác của bệnh vảy nến là sự bạch biến của móng tay và móng chân. Các thay đổi bao gồm dày hơn, nổi gân, màu sắc khác thường, và có thể gãy hoặc tách khỏi móng gốc.
- Mất tự tin và tâm lý: Bệnh vảy nến không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe vật lý mà còn có thể gây ra tác động tâm lý. Sự xuất hiện của các vết vảy trên da có thể làm cho người bệnh cảm thấy tự ti và xấu hổ, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tình cảm xã hội.
Tuy bệnh vảy nến không có phương pháp chữa trị hoàn toàn, nhưng có nhiều phương pháp điều trị giúp kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Để được chẩn đoán và điều trị hiệu quả, người bệnh nên tìm kiếm sự tư vấn và điều trị từ các chuyên gia y tế chuyên khoa da liễu.
Điều trị bệnh vảy nến là một quá trình phức tạp và thường yêu cầu sự kết hợp của nhiều phương pháp khác nhau.
Bôi thuốc để giảm các triệu chứng của bệnh vảy nến
- Thuốc bôi: Thuốc bôi được sử dụng trực tiếp lên da để giảm các triệu chứng của bệnh vảy nến. Các loại thuốc này có thể bao gồm corticosteroid, vitamin D3, retinoid, anthralin và các chất chống viêm khác. Chúng có tác dụng làm giảm viêm, làm dịu ngứa và giảm tạo thành vảy trên da.
- Thuốc uống: Đôi khi, các thuốc uống được sử dụng để điều trị bệnh vảy nến khi bệnh trở nên nghiêm trọng hơn hoặc không đáp ứng với các phương pháp điều trị bên ngoài. Các loại thuốc uống thường được sử dụng bao gồm methotrexate, ciclosporin và các loại thuốc chống miễn dịch khác.
- Ánh sáng siêu tím (UV) và tác động laser: Ánh sáng UV được sử dụng trong điều trị bệnh vảy nến vì nó có khả năng làm giảm viêm và ngăn chặn tăng trưởng tế bào da quá nhanh. Bệnh nhân có thể được chiếu ánh sáng UV tự nhiên từ mặt trời hoặc sử dụng thiết bị ánh sáng siêu tím như UVB hoặc PUVA (psoralen và ánh sáng UV-A). Công nghệ laser cũng đã được sử dụng để điều trị bệnh vảy nến trong một số trường hợp.
- Thuốc chống miễn dịch: Các loại thuốc chống miễn dịch được sử dụng để kiểm soát bệnh vảy nến khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Các loại thuốc này có thể bao gồm các chất ức chế miễn dịch như methotrexate, ciclosporin và các loại thuốc sinh học như infliximab, etanercept và adalimumab. Chúng có tác dụng kiềm chế hệ miễn dịch và giảm viêm.
- Thay đổi lối sống: Ngoài việc sử dụng thuốc, thay đổi lối sống cũng có thể giúp kiểm soát bệnh vảy nến. Điều này bao gồm việc duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, giảm stress, tránh tiếp xúc với các chất kích thích da như hóa chất hay thuốc lá, và chăm sóc da đúng cách.
Điều trị bệnh vảy nến bằng laser
Điều trị bệnh vảy nến thường là một quá trình dài và đòi hỏi sự kiên nhẫn. Bệnh nhân cần làm việc chặt chẽ với bác sĩ chuyên khoa da liễu để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp nhất cho trường hợp của mình. Một phương pháp kết hợp và theo dõi thường là cần thiết để kiểm soát tình trạng bệnh và cải thiện chất lượng sống của bệnh nhân.
Bệnh vảy nến do hệ miễn dịch của người bệnh bị rối loạn, do đó tình trạng này không lây nhiễm từ người này sang người khác. Thông thường, những người bị vảy nến và có tổn thương da nhẹ có thể được điều trị hiệu quả bằng các phương pháp bôi thuốc ngoài da.
Bệnh vảy nến là một bệnh da liên quan đến quá trình tái tạo da diễn ra quá nhanh, dẫn đến sự tích tụ các tế bào da chết trên bề mặt da. Bệnh này không phải là một bệnh nguy hiểm cho tính mạng, nhưng nó có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng sống của người bệnh.
Một số tác động tiêu cực của bệnh vảy nến bao gồm:
Tuy bệnh vảy nến không nguy hiểm cho tính mạng, nhưng nó vẫn là một bệnh mãn tính và không có phương pháp điều trị hoàn toàn. Người bệnh nên tìm kiếm sự tư vấn và điều trị từ bác sĩ da liễu để quản lý triệu chứng và kiểm soát bệnh tốt nhất có thể.
Hiện tại, không có phương pháp chữa trị vĩnh viễn cho bệnh vảy nến. Tuy nhiên, có thể kiểm soát và giảm triệu chứng của bệnh thông qua các biện pháp điều trị.
Có nhiều phương pháp điều trị có thể giúp làm giảm sự phát triển của vảy nến và giảm triệu chứng như ngứa, khô da và viêm nhiễm. Các phương pháp điều trị thông thường bao gồm:
Tuy bệnh vảy nến không phải là một bệnh nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nó có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống và tự tin của người bệnh. Việc tìm hiểu và thực hiện phương pháp điều trị sẽ giúp giảm triệu chứng và cải thiện tình trạng da của người bệnh vảy nến.
Chú ý: Bài viết dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho việc tư vấn, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa chuyên nghiệp.
>> Xem thêm: Đặt dấu chấm hết cho sự nhầm lẫn: Bệnh bạch tạng và bệnh bạch biến là gì?